| 28 november 2019 | |
| 20:15 | |
| Nijmegen | |
| Concertgebouw De Vereeniging | |
| Google Map |
Actie: korting stoelprijs Die Jahreszeiten!
BACHKOOR NIJMEGEN VOERT UIT:
DIE JAHRESZEITEN van J. HAYDN
Solisten:
Sopraan: Johannette Zomer
Tenor: Marcel Beekman
Bas: Hugo Oliveira
Algehele leiding: Rob Vermeulen
Datum: 28 november 2019
Tijd: 20.15
Plaats: Concertgebouw De Vereeniging
Kaarten: € 30,25 – € 40,75 via de site van het Bachkoor Nijmegen of kassa concertgebouw de Vereeniging.
Korting op de stoelprijs rang 1 van € 38,25 naar € 28,25
Tevens:
Bestel je de kaarten via de leden van het Bachkoor Nijmegen ontvang je een voucher voor een lunch voor 2 personen voor de prijs van één te gebruiken in het restaurant van concertgebouw De Vereeniging op een voor jou geschikte dag. Bovendien wordt door bestelling via koorleden het Bachkoor financieel gesteund.
19.15-19.45: Annazaal, Concertgebouw De Vereeniging:
Inleiding door Jeroen Swarte van De Klankzaak
U bent van harte uitgenodigd deze inleiding bij te wonen. De toegang is gratis.
Die Jahreszeiten, Joseph Haydn
De componist
Franz Joseph Haydn was een Oostenrijkse componist. Hij werd geboren op 31 maart
1732 in Rohrau en overleed op 31 mei 1809 in Wenen.
Hoewel zijn vroegste werken nog beïnvloed waren door de barokstijl, ontwikkelde hij
zich in de geest van zijn tijd tot een klassiek componist.
Haydn schreef in zijn arbeidzame leven talrijke pianowerken, liederen, 68 strijkkwar-
tetten, 24 opera’s en 106 symfonieën.
In 1755 kreeg Haydn een aanstelling als kapelmeester aan het hof van graaf Von
Morzin in Lukawitz, in 1761 verhuisde hij naar Eisenstadt, waar hij aan het hof van
vorst Esterhazy verbleef tot 1790, in de functie van kapelmeester en hof componist.
Na 1790 verbleef Haydn een aantal periodes in Londen, maar hij keerde in 1795
definitief terug naar Wenen. Tussen 1797 en 1801 schreef hij zijn beroemde oratoria
Die Schöpfung en Die Jahreszeiten.
Die Jahreszeiten kreeg aanvankelijk niet de aandacht die het verdiende, mede
doordat er in die tijd een nieuwe muzikale taal ontstond, en andere componisten op
de voorgrond traden. Volgens bronnen kon Haydn niet bepaald goed opschieten met
Beethoven; Wolfgang Amadeus Het oratorium Mozart was daarentegen een groot
bewonderaar van Haydn.
Die Jahreszeiten, ontstaansgeschiedenis
Haydn werd aangespoord tot het componeren van dit werk door het grote succes
van zijn voorgaande oratorium Die Schöpfung uit 1798.
De opdracht tot het componeren van Die Jahreszeiten kreeg Haydn van het
“Gesellschaft der Associierten Cavaliere”, bestaande uit 24 adellijke muzieklief-
hebbers, in ruil waarvoor men wel het recht der eerste uitvoering opeiste.
Deze privé-première vond plaats op 24 april 1801 in het Schwarzenbergpaleis in
Wenen. Op 24 mei 1801 werd het werk voor het eerst in de openbaarheid gebracht
in de Redoutensaal te Wenen.
Het libretto voor Die Jahreszeiten was gebaseerd op de Engelse gedichtencyclus “The
Seasons” van James Thomson, en werd in het Duits vertaald door baron Gottfried
van Swieten, zoon van de beroemde Nederlandse hofarts aan het keizerlijke hof in
Wenen.
Aanvankelijk had Haydn veel moeite met de vertaalde tekst. Ook begon zijn
gezondheid te wensen over te laten. Het kostte Haydn dan ook twee jaar om het
werk te voltooien.Zoals gezegd vond de première op 24 april 1801 plaats in Wenen,
maar het werk was minder succesvol als Die Schöpfung drie jaar eerder.
Die Jahreszeiten, inhoud
Het stuk is geschreven voor een groot klassiek orkest, met vierstemmig koor en drie
solisten, die het landvolk vertegenwoordigen in de persoon van de boer Simon (bas),
zijn zoon Lukas (tenor) en diens minnares Hanne (sopraan).
Het werk bestaat uiteraard uit vier delen; de vier jaargetijden passeren één voor een
de revue, beginnende met de Lente. In feite schrijft Haydn één grote ode aan onze
planeet, in de vorm van de steeds weerkerende wisseling der seizoenen.
Opvallend is daarbij toch wel de complexiteit van de compositie, hoewel dat
oppervlakkig bezien niet zo lijkt. Maar Haydn schreef op diverse plaatsen
ingewikkelde en zeer intense orkestpartijen, en de gekozen tempi vergen door het
gehele werk heen het uiterste van de musici en zangers.
Het stuk herinnert ons in geïdealiseerde vorm aan het eenvoudige 18e-eeuwse
landleven, waar mensen en hun leefgemeenschap nog sterke verbinding voelen met
hun omgeving en met de natuur.
In de muziek wordt beschreven en uitgebeeld hoe de hoofdpersonen de vier
seizoenen beleven, geuit in duetten, aria’s en koorstukken Zo komen ook
verschillende natuurfenomenen tot uitdrukking.
Van een boer die vrolijk fluitend zijn akker inzaait, over een naderend en
onheilspellend onweer, een opwindende hertenjacht met honden, de wijnoogst,
winterse mist, tot een knapperend haardvuur toe.
Het gebed in het slotkoor doet de toehoorder verlangen dat het eeuwig zo zal
blijven.
Ruud Krosse, Bachkoor Nijmegen.